Osteoporoza
Osteoporoza to schorzenie charakteryzujące się stale postępującym ubytkiem masy kostnej. Potocznie określa się ją jako chorobę doprowadzającą do „rzeszotnienia” kości, osłabiającą ich strukturę w taki sposób, że z czasem wyglądają one niczym sito. W stanie krańcowym struktura przestrzenna kości zostaje na tyle osłabiona, że w sposób znaczny zwiększa się jej podatność na złamania.
Rozpoznanie i leczenie osteoporozy
Osteoporoza przez długi czas rozwija się bezobjawowo, dlatego nazywa się ją „cichym zabójcą” kości lub „złodziejem kości”. Jej obecność często zostaje wykryta dopiero w momencie złamania, nierzadko przypadkowego, które może nastąpić nawet po niewielkim urazie. Standardowo złamania osteoporotyczne dotykają kręgosłup (głównie załamania kompresyjne kręgów) i kości długie (w obrębie przedramienia i szyjki kości udowej), ale mogą pojawić się także i w innych lokalizacjach. Kluczowym badaniem diagnostycznym przy osteoporozie jest densytometria mierząca gęstość mineralną kości.
Jakie objawy bólowe towarzyszą zmianom osteoporotycznym?
Wczesne sygnały mogące wskazywać na osteoporozę pojawiają się wraz z bólami obciążeniowymi kości długich, dolegliwościami kręgosłupa, pojawiającą się nadmierną kifozą piersiową (tzw. „wdowim garbem”), zmniejszeniem wzrostu oraz wspomnianymi wyżej złamaniami, nawet przy niewielkich urazach. Założyć również należy, że u kobiet w okresie menopauzy i mężczyzn po 65 roku życia osteoporoza jest niemal standardem.
Osteoporoza – przyczyny powstawania
Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi osteoporozy są między innymi:
– niewłaściwa, uboga w wapń i witaminę D dieta
– używki (alkohol, papierosy)
– przewlekłe stosowanie niektórych leków (np. sterydów, środków przeciwpadaczkowych
– leków zmniejszających krzepliwość krwi)
– niska aktywność fizyczna oraz ograniczona ekspozycja na światło słoneczne.
To właśnie promienie słoneczne umożliwiają skórze syntezę nawet 90% dziennego zapotrzebowania na witaminę D, która wraz z wapniem odgrywa kluczową rolę w profilaktyce i leczeniu osteoporozy. Dlatego tak istotne jest nie tylko dostarczanie tych składników z dietą, ale również ich suplementacja.
Osteoporoza oraz jej konsekwencje stanowią poważny problem zdrowotny w krajach rozwiniętych, przyczyniając się do zwiększonej śmiertelności. Konsekwencje te nie są bezpośrednio wynikiem samej choroby, lecz związanych z nią powikłań. Osłabiona kość, w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia, często nie zrasta się prawidłowo, prowadząc do długotrwałego unieruchomienia pacjenta. To z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia zaników mięśniowych, niedokrwienia, odleżyn, infekcji, a także zatorowości płucnej. Powrót do zdrowia bywa długotrwały i wymaga wsparcia bliskich oraz wielomiesięcznej rehabilitacji.
Rehabilitacja i fizjoterapia przy osteoporozy
W profilaktyce osteoporozy oraz w procesie rehabilitacji kluczową rolę odgrywa aktywność fizyczna. Regularny ruch wzmacnia mięśnie i kości, a ćwiczenia z dodatkowym obciążeniem, ćwiczenia oporowe mogą stymulować wzrost gęstości kostnej. Ważne jednak, aby trening był dobrze zaplanowany, z wykluczeniem niewskazanych form aktywności jak głębokie skłony, skręty czy podskoki, zwłaszcza niepożądane przy osteoporotycznych deficytach kręgosłupa.
Rehabilitacja w osteoporozie ma na celu przede wszystkim:
- zniesienie pojawiającego się bólu
- przywrócenie prawidłowej postawy ciała
- odtworzenie utraconej siły mięśniowej
- odzyskanie możliwie największego zakresu ruchu w unieruchomionej kończynie lub kręgosłupie
- zatrzymanie ubytku tkanki kostnej
- powrót do utraconej sprawności i codziennej aktywności, z nastawieniem na poprawę ergonomii czynności dnia codziennego.
W toku postępowania należy uwzględnić możliwości pacjenta, jego upodobania czy stan zaawansowania choroby.
Program rehabilitacyjny, w miarę możliwości, powinien obejmować ćwiczenia oporowe w środowisku wodnym, ćwiczenia w odciążeniu, trening izometryczny (polegający na napinaniu mięśni bez zmiany ich długości), ćwiczenia oddechowe oraz korekcję postawy.
Wspomagająco stosuje się także zabiegi fizykalne, takie jak elektroterapia, masaż wodny czy fango (terapia błotna bogata w minerały). Wbrew niektórym opiniom, masaż leczniczy – jeśli jest wykonywany odpowiednio i w sposób przemyślany – może poprawiać krążenie, co wspiera proces regeneracji.
Odpowiednio dobrana rehabilitacja może skutecznie zmniejszać ryzyko złamań i pomóc w utrzymaniu sprawności przez długi czas. Kości wymagają regularnego obciążania, dlatego siedzący tryb życia przyczynia się do ich osłabienia i stopniowej degradacji. Warto wiedzieć, że nawet w dorosłym wieku zwiększenie aktywności fizycznej może ograniczyć utratę masy kostnej nawet o 30%, co stanowi sporą różnicę. Choć osteoporoza pierwotna, mająca związek ze starzeniem organizmu, nie jest całkowicie uleczalna, jej dynamikę można znacznie spowolnić, zapewniając tym samym lepszą jakość życia w późniejszych latach. Dlatego zmiana nawyków i przyzwyczajeń może mieć kluczowe znaczenie profilaktyczne dla tej choroby. W znacznym stopniu da się chorobę opóźnić i wyhamować, co przełoży się na bezpieczną starość i potrzebny na tym etapie komfort życia.
RUDEK Gabinety Rehabilitacji Medycznej
Nowoczesne metody rehabilitacji
Administratorem danych osobowych jest RUDEK Gabinety Rehabilitacji Medycznej Sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie. Przetwarzamy dane osobowe zawarte w niniejszym formularzu, aby umożliwić Pani/Panu kontakt z nami z możliwością umówienia wizyty w wybranym gabinecie. Aby zapoznać się z pełną treścią obowiązku informacyjnego, proszę kliknąć kliknąć tutaj.